2021 vẫn là một năm đầy biến động và bị ảnh hướng mạnh mẽ bởi đại dịch COVID-19. Đại dịch tác động tiêu cực đến nhiều mặt của đời sống, và cũng tạo ra nhiều thay đổi trong các lĩnh vực. Mặc dù vậy, công nghệ vẫn là một điểm sáng trong năm qua với nhiều thành tựu đột phá, là nền tảng để tạo ra nhiều giải pháp ứng cứu kịp thời cho các tình huống phức tạp. 

Vậy các xu hướng công nghệ mới thời kỳ hậu đại dịch COVID-19 là gì? 

Bài viết dưới đây đưa ra thông tin tổng quan về 9 xu hướng công nghệ nổi bật được dự đoán sẽ tạo ra làn sóng mới trên toàn cầu trong năm 2022. 

1. Sự phát triển mạnh mẽ hơn nữa của trí tuệ nhân tạo (AI)

Trí tuệ nhân tạo (AI) có những bước nhảy vọt đáng kinh ngạc trong năm qua, với hàng loạt ứng dụng hữu ích trong đa lĩnh vực. Dựa trên nền tảng các thuật toán AI, nhiều giải pháp tiện dụng cho đời sống ra đời, điển hình là trợ lý ảo có khả năng giao tiếp và hỗ trợ nhiều hoạt động, thông qua các thiết bị thông minh như điện thoại, loa… Chỉ riêng trong năm 2020, loa thông minh ghi nhận đã trả lời 100 tỷ lệnh thoại – nhiều hơn 75% so với năm 2019 – tất cả là nhờ các tiến bộ của AI. Tại Việt Nam, trợ lý ảo tiếng Việt ViVi, một sản phẩm của VinBigData, đã được tích hợp trên ô tô điện thông minh VF e34, hỗ trợ nhiều tác vụ “rảnh tay” khi di chuyển. Được xây dựng dựa trên trí tuệ nhân tạo và hàng chục nghìn giờ dữ liệu tiếng nói chất lượng cao, ViVi có khả năng nhận diện tiếng Việt chính xác tới 98% và đàm thoại tự nhiên cùng người lái, mang lại trải nghiệm thư thái và lý thú trên mỗi chuyến đi. Trợ lý ảo ViVi đang được phát triển để ứng dụng linh hoạt đa ngành như du lịch khách sạn, y tế… và tích hợp với các thiết bị như loa thông minh, nhà thông minh…

Đặc biệt trong mảng y tế & chăm sóc sức khỏe, AI cũng giúp giải quyết những bất ổn do đại dịch COVID – 19 gây ra. Khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, AI đã hiện hữu ngay trong các khu cách ly, bệnh viện với robot tự động giúp khử khuẩn, giao hàng, đưa thuốc cho bệnh nhân… Hay Camera AI, công cụ thông minh hỗ trợ giám sát quy mô lớn. Đội ngũ quản lý không thể theo dõi sát sao từng nhóm người mọi lúc, mọi nơi, nhưng camera AI thì có thể phát hiện được ai đang không đeo khẩu trang, ở đâu đang có tụ tập đông người. Giải pháp Camera AI, phát triển bởi VinBigData đã được triển khai nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe cho người dân Việt Nam khi trải nghiệm mua sắm tại hệ thống TTTM Vincom Retail trong chiến dịch Black Friday tháng 12/2021 vừa qua. 

2. Nghiên cứu di truyền học, chỉnh sửa gene và sinh học tổng hợp

Nghiên cứu gene đã, đang và sẽ là nền tảng cho y dược học những năm tới đây, đặc biệt trong các mảng y học dự phòng và y học chính xác. Nghiên cứu về gene giúp chúng ta tác động đến các đặc điểm cụ thể của từng tế bào sống và tạo ra nhiều đột phá trong điều trị các bệnh phức tạp, bao gồm chứng loạn dưỡng cơ Duchenne, bệnh tim và ung thư…

Chỉnh sửa gene có thể có những lợi thế đặc biệt khi phát hiện ra các gene “xấu” – những gene có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của một sinh vật hoặc con cháu của nó. Theo lý thuyết, nhờ công nghệ chỉnh sửa gene mới, những đặc điểm có hại này có thể được thay đổi. Bằng cách này, chỉnh sửa gene có thể mang lại một số bước tiến vượt bậc trong cuộc chiến chống lại bệnh tật – ở người, động vật và cây trồng.

Trong khi các công cụ chỉnh sửa gene có thể được sử dụng để tạo ra những thay đổi nhỏ đối với DNA, thì sinh học tổng hợp có thể liên quan đến việc khâu các sợi DNA dài lại với nhau và chèn chúng vào một sinh vật. Kết quả là, sinh vật có thể hoạt động khác hoặc có những khả năng hoàn toàn mới.

Tại Việt Nam, dự án giải trình tự gene quy mô bậc nhất đã hoàn thiện vào tháng 12/2021 vừa qua. Dự án “Xây dựng cơ sở dữ liệu biến dị di truyền cho quần thể người Việt”, thực hiện bởi đội ngũ VinBigData, đã tiến hành giải trình tự toàn bộ hệ gene của hơn 1000 người khỏe mạnh và phân tích một phần hệ gene cho hơn 4000 trường hợp liên quan đến các bệnh lý phổ biến và khả năng đáp ứng thuốc. Đây là bộ dữ liệu mang tính đại diện cho quần thể người Việt, phù hợp với phân bố dân cư về địa lý và giới tính. Kết quả từ nghiên cứu mang lại giá trị lớn cho cộng đồng, đóng góp quan trọng trong mục tiêu nâng cao sức khỏe tại Việt Nam.

3. Dữ liệu hóa thế giới

Sự phổ biến của các thiết bị thông minh, máy tính và Internet vạn vật đều là những yếu tố thúc đẩy việc gia tăng khối lượng dữ liệu. Người dùng đang tạo ra khối lượng lớn dữ liệu thông qua các hoạt động hàng ngày của mình như các tương tác trên mạng xã hội, liên lạc trực tuyến… và điều này không có dấu hiệu chậm lại. Chính vì vậy, các doanh nghiệp có thể sử dụng dữ liệu để phát triển hệ thống sản phẩm và dịch vụ tốt hơn, cải thiện chu trình kinh doanh, thúc đẩy quá trình ra quyết định và thậm chí tạo ra các nguồn doanh thu mới. 

Với việc dữ liệu đang trở thành nhân tố có sức ảnh hưởng lớn đến hoạt động của các doanh nghiệp và tổ chức, bài toán được đặt ra lúc này là làm sao xử lý hiệu quả và khai thác tối ưu được khối lượng dữ liệu khổng lồ này. VinBigData là một trong những công ty công nghệ hàng đầu tại Việt Nam sở hữu khả năng xử lý tới 3000TB dữ liệu, điều mà 1 trong số ít các công ty nội địa có thể làm được. 

4. Máy tính lượng tử trở nên phổ biến 

Ngày nay, các thuật toán máy tính được tích hợp ở mọi nơi xung quanh chúng ta: trên đồng hồ, điện thoại, trong ô tô, trong nhà và trong cả các thiết bị gia dụng…

Khi sức mạnh xử lý tăng lên và kích thước của vi mạch máy tính dần thu hẹp lại, thế giới chứng kiến sự xuất hiện của những chiếc máy tính và thiết bị nhỏ hơn, nhẹ hơn, rẻ hơn, mạnh hơn và phổ biến hơn. Chẳng hạn như một chiếc điện thoại thông minh với kích thước chỉ bằng lòng bàn tay có thể xử lý với hiệu suất mạnh mẽ hơn rất nhiều so với các siêu máy tính của 10 năm trước. Nhìn về phía trước, có lẽ bước nhảy vọt tiếp theo về sức mạnh tính toán sẽ đến từ máy tính lượng tử – loại máy tính nhanh và mạnh đến mức có thể sử dụng để hoàn thành các nhiệm vụ mới, những nhiệm vụ bất khả thi mà trước đây các công cụ truyền thống không thể thực hiện được.

5. Vạn vật kết nối & thông minh hơn 

Cụm từ Internet vạn vật (Internet of Things – IoT) đề cập đến số lượng ngày càng tăng các thiết bị thông minh được kết nối với nhau và có khả năng thu thập, cũng như truyền tải dữ liệu. Thuật ngữ này đã trở nên phổ biến trong vòng 5 năm trở lại đây, với sức ảnh hưởng lớn đến đời sống và thói quen của con người. 

Các nhà khoa học dự đoán rằng trong năm 2022 và thời gian tới, bất cứ thứ gì cũng có thể kết nối với nhau. Không chỉ là các thiết bị và sản phẩm – yếu tố quan trọng hàng đầu đối với các doanh nghiệp – mà còn là không gian chúng ta sống và làm việc. Từ các nhà máy và văn phòng thông minh được kết nối đến toàn bộ thành phố thông minh.

6. Thực tế mở rộng (XR)

Thực tế mở rộng (Extended Reaility – XR) là một thuật ngữ đề cập đến việc tất cả các môi trường được kết hợp giữa thực và ảo, các tương tác giữa người và máy được tạo ra bởi công nghệ máy tính và các thiết bị đeo. XR bao gồm đại diện mặt hình ảnh như thực tế tăng cường, tăng cường ảo, thực tế ảo và các khu vực nội suy giữa chúng.

XR chủ yếu được biết đến với trò chơi nhập vai, nhưng ngày nay, nó được triển khai trên nhiều ngành công nghiệp để tạo ra trải nghiệm cá nhân hóa cho người dùng. Ví dụ: giờ đây, khách hàng có thể dùng thử sản phẩm ảo – chẳng hạn như đặt một mô hình chiếc ghế sofa ảo trong phòng khách của họ trước khi ra quyết định mua.

7. In 3D

Ngày nay, vật liệu được sử dụng để in 3D có thể là bất cứ thứ gì: nhựa, kim loại, bột, bê tông, chất lỏng, thậm chí cả sô cô la. Toàn bộ ngôi nhà hiện nay cũng có thể được in 3D.

In 3D có khả năng chuyển đổi ngành sản xuất bởi in 3D giúp chúng ta tạo ra những thứ không thể dễ dàng sản xuất bằng các phương pháp truyền thống, để hợp lý hóa quy trình sản xuất và tạo ra các sản phẩm có tính cá nhân hóa cao (thậm chí hoàn toàn độc đáo), đồng thời tiết kiệm chi phí rất nhiều.

8. Công nghệ nano và khoa học vật liệu

Khoa học vật liệu (ngành nghiên cứu và chế tác vật liệu) và công nghệ nano (khoa học điều khiển vật chất ở quy mô cực nhỏ, ở cấp độ nguyên tử và phân tử) đã mang lại cho chúng ta một số tiến bộ đáng kinh ngạc, từ những con chip máy tính nhỏ bé, màn hình điện thoại thông minh đến các loại lithium- pin ion dành riêng cho vải chống ố.

Trong tương lai, xu hướng này có thể mang lại những đột phá lớn trong pin ô tô điện, khai thác năng lượng mặt trời một cách hiệu quả và mang lại những tiến bộ đột phá giúp thế giới trở nên tốt đẹp hơn.

9. Các giải pháp năng lượng mới

Phản ứng tổng hợp hạt nhân được coi là giải pháp năng lượng sạch và có trữ lượng vô tận, nhưng thách thức đặt ra khi chúng ta phải duy trì các phản ứng nhiệt hạch, bởi việc này tiêu tốn nguồn năng lượng cao hơn rất nhiều so với lượng năng lượng phản ứng tạo ra. Nhờ những tiến bộ trong công nghệ nam châm, kỳ vọng giải quyết triệt để vấn đề này trong tương lai.

Một giải pháp năng lượng không carbon thú vị khác là hydro xanh (khác với sản xuất “hydro xám” truyền thống). Với hydro xanh, nước được tách thành hydro và nước, mà không tạo ra bất kỳ sản phẩm phụ nào, thông qua quá trình điện phân. Trong lịch sử, quá trình này tiêu tốn rất nhiều điện năng và hoàn toàn là bất khả thi. Với phát kiến mới về nguồn điện tái tạo đã hoàn toàn thay đổi điều này và có thể ứng dụng mạnh mẽ trong năm tới.

Trên đây là 9 xu hướng công nghệ nổi bật được dự đoán là tạo ra làn sóng mới trên toàn cầu trong tương lai. Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên phát triển liên tục và nhanh chóng, nơi các xu hướng công nghệ kết hợp với nhau để mang lại những thay đổi lớn cho đời sống con người. 

Nguồn tham khảo: The 10 Tech Trends & The 5 Biggest Healthcare Trends – Forbes